fbpx

Tag: androgenowe

Znamiona – dlaczego i jak badać?

Znamiona barwnikowe to zmiany pochodzące z komórek barwnikowych – melanocytów. Większość z nich jest łagodna i nie wymaga leczenia. Jednak warto zadbać o regularną ich kontrolę, ponieważ część z nich może wiązać się z niebezpiecznymi chorobami, na przykład nowotworami skóry. O tym, jak i kiedy badać znamiona opowiada dr Małgorzata Kwiatkowska.

Małgorzata Kwiatkowska dermatolog

dr Małgorzata Kwiatkowska

Skąd biorą się znamiona? Czy ich pojawienie się świadczy o chorobie?

Każdy człowiek posiada na skórze przynajmniej jedno znamię. Część z nich zauważamy zaraz po urodzeniu – to znamiona wrodzone. Pozostałe powstają w kolejnych latach życia – to znamiona nabyte. Większość znamion pojawia się w okresie dojrzewania. Rzadko obserwujemy pojawianie się znamion barwnikowych po 40 roku życia. W zdecydowanej większości są one niegroźne i nie wiążą się z żadną chorobą.

Jak często należy badać znamiona?
Dbając o zdrowie podejmujemy różnego rodzaju profilaktykę. W kontekście znamion polegać ona może na samokontroli oraz regularnych badaniach dermoskopowych. Samokontrola – czyli oglądanie własnych znamion albo oglądanie skóry członków rodziny jest możliwa gdy zmian barwnikowych jest niewiele. Warto obserwować zmiany znamion w czasie: czy powiększają się, „grubieją” lub zmieniają strukturę lub kształt. Samokontrola staje się niemożliwa u osób, które maja kilkadziesiąt lub kilkaset znamion. Regularne badania dermoskopowe są wskazane dla wszystkich przynajmniej raz na dwa lata. U niektórych osób wykonuje się je częściej – zwłaszcza jeśli pacjent ma wiele zmian barwnikowych, są one nietypowe, w rodzinie są osoby, które chorowały na nowotwory skóry.

Co to jest badanie dermoskopowe?

Dermoskopia to metoda oglądania skóry przy pomocy urządzenia nazwanego dermoskopem. Badany fragment skóry jest powiększony i podświetlony, co pozwala na dokładną ocenę jego struktury. Badanie jest bezbolesne, nie wymaga przygotowania. Warto badać skórę całego ciała, nie tylko jedną okolicę. Dermoskopia daje wstępną odpowiedź na pytanie, czy znamiona są łagodne, czy budzą niepokój i należy je oglądać częściej lub ewentualnie wyciąć.

Co to jest wideodermatoskopia?

Obecnie dysponujemy bardziej zaawansowaną metodą badania skóry niż dermoskopia, czyli wideodermatoskopią.
Polega ona na oglądaniu znamion na ekranie komputera za pomocą kamery z powiększeniem kilkudziesięcio-, a nawet ponad stukrotnym. Obraz zostaje zapisany na dysku, co pozwala na porównywanie znamion przy kolejnych badaniach i wczesne wychwycenie niepokojących zmian. 

Czemu wycinamy znamiona i jak przebiega zabieg?

Jeżeli znamię zaniepokoi lekarza, zaproponuje kontrole lub usunięcie zmiany.
Sam zabieg polega na znieczuleniu skóry, wycięciu podejrzanej zmiany i zeszyciu rany. Całość trwa około 30 minut, nieprzyjemny jest tylko moment podania znieczulenia. Po około 7-14 dniach usuwa się szwy, po których pozostaje niewielka blizna. Wycięty fragment skóry badany jest histopatologicznie.

Łuszczyca – odpowiedzi na częste pytania

Łuszczyca to choroba przewlekła, która dotyka sfer zdrowotnych, ale także społecznych osób na nią chorujących. Na częste pytania odpowiada nasz ekspert dr n. med. Mariusz Sikora.

Mariusz Sikora dermatolog

dr n. med. Mariusz Sikora

Dlaczego choruję na łuszczycę?

Łuszczyca występuje u osób predysponowanych genetycznie. Nie oznacza to jednak, że wywiad rodzinny musi ujawnić chorobę wśród bliskich, ani że każdy u kogo w rodzinie występuje łuszczyca musi zachorować.

Mam łuszczycę i nikt z moich znajomych na nią nie choruje. Czy to jest częsta choroba?

Częstość występowania łuszczycy w populacji szacuje się na 1-4%. Może wystąpić już w dzieciństwie (typ I) lub w późniejszych latach (typ II).

Czy łuszczycą można się „zarazić”?

Nie, łuszczyca nie jest chorobą zakaźną.

Czy łuszczyca ma podłoże alergiczne?

Nie, łuszczyca nie jest też chorobą alergiczną. Klasyfikujemy ją jako dermatozę zapalną. Nie poszukuje się alergenu wywołującego zmiany skórne.

Jak długo muszę się leczyć?

Objawy choroby leczy się, dopóki występują, a często dłużej, aby zapobiec nawrotom. Schemat terapii ustala się zawsze indywidualnie. Pod tym względem łuszczyca nie różni się od innych chorób przewlekłych, jak cukrzyca, czy nadciśnienie tętnicze.

Czy z łuszczycy można się wyleczyć?

Obecnie nie można się „wyleczyć” z łuszczycy. Celem leczenia jest wprowadzenie pacjenta w długotrwałą remisję zmian skórnych i towarzyszącym im dolegliwości.

Jakie są objawy łuszczycy?

Kliniczne objawy łuszczycy to grudki i blaszki łuszczycowe (rumieniowo- naciekowe obszary) pokryte srebrzystoszarą łuską. Zazwyczaj zmiany są symetryczne, a ich najczęstsze umiejscowienie to okolica łokci i kolan. Jeżeli jedyną lokalizacją jest owłosiona skóra głowy, zróżnicowanie pomiędzy łuszczycą a łojotokowym zapaleniem skóry głowy jest trudne. Inne lokalizacje zmian łuszczycowych to paznokcie i okolice wyprzeniowe z częstym zajęciem szpary międzypośladkowej

Łuszczyca

Czy łuszczyca dotyczy tylko skóry?

Około 40% pacjentów ze zmianami łuszczycowymi w obrębie skóry ma także zajęcie stawów (łuszczycowe zapalenie stawów). Obecnie łuszczycę traktuje się jak chorobę ogólnoustrojową, która predysponuje do częstszych incydentów sercowo-naczyniowych, cukrzycy i do otyłości. Na pacjenta należy zatem patrzeć holistycznie.

Czy istnieją jakieś leki, których nie powinienem przyjmować, jeżeli choruję na łuszczycę?

Istnieją leki, które mogą zaostrzyć przebieg choroby. Nie zaleca się ich odstawiania bez konsultacji z lekarzem, gdyż często są one bardzo istotne ze względu na choroby współistniejące (choroby serca, toczeń rumieniowaty lub choroby reumatologiczne).

Mam nagły wysiew zmian łuszczycowych. Czym to może być spowodowane?

U osób predysponowanych genetycznie nagły wysiew zmian łuszczycowych może być spowodowany wpływem różnych czynników zewnętrznych, takich jak infekcje gardła, stres, poparzenie słoneczne itp. Choroba może się zaostrzyć w czasie ciąży.

Czy łuszczycę leczy się tylko maściami?

Nowoczesne leczenie wykracza poza leczenie miejscowe, które w ciężkim przebiegu choroby może być nieskuteczne. Najczęściej stosowane leki standardowe to retinoidy (acytretyna), metotreksat i cyklosporyna. Ostatnie kilkanaście lat to przełom w leczeniu łuszczycy, który został spowodowany przez wprowadzenie na rynek leków biologicznych. Jednak to lekarz prowadzący zawsze dostosowuje terapię do stanu klinicznego pacjenta, biorąc pod uwagę rozległość zmian, dotychczasowe leczenie, choroby współistniejące i wpływ choroby na jakość życia.

Czy powinno się stosować jakieś suplementy?

Nie zaleca się aktualnie żadnych suplementów diety na łuszczycę. Ponadto, w przypadku przyjmowania leków doustnych na łuszczycę, należy zwrócić również uwagę na możliwość interakcji, co może spowodować, zmniejszenie skuteczności lub wystąpienie działań niepożądanych. Jeżeli więc planujesz przyjmować jakieś inne leki, skonsultuj to z lekarzem.

Czy łuszczyca swędzi?

Świąd skóry dotyczy około 30% pacjentów z łuszczycą i często pojawia się podczas progresji choroby.

Czy w łuszczycy wypadają włosy?

Kiedyś uważano, że nie. Obecnie wiemy, że niektórzy pacjenci z łuszczycą owłosionej skóry głowy mogą doświadczać tego problemu.

Łysienie androgenowe – nasze ekspertki odpowiadają na najczęstsze pytania

Łysienie androgenowe jest jednym z najczęstszych powodów utraty włosów. Na najczęstsze pytania dotyczące tego rodzaju łysienia odpowiadają dr hab. n. med. Adriana Rakowska oraz dr n. med. Marta Kurzeja z Centrum Dermatologicznego Rakowska.

Rakowska

dr hab. n. med. Adriana Rakowska

Marta Kurzeja dermatolog

dr n. med. Marta Kurzeja

Czy łysienie androgenowe dotyczy tylko mężczyzn?
Nie. Na łysienie androgenowe chorują zarówno mężczyźni jak i kobiety. W przypadku mężczyzn diagnoza jest zazwyczaj prosta: linia czołowa owłosienia przesuwa się do tyłu, w obrębie wierzchołka głowy pojawia się widoczne przerzedzenie włosów. Kobiety łysieją według innego wzorca – najczęściej przerzedzenie dotyczy całej górnej części głowy lub pojawia się objaw „szerokiego przedziałka”, jednak linia włosów jest zachowana.

Czy można wykluczyć łysienie androgenowe, jeżeli poziomy hormonów męskich (testosteron, DHT) są w normie?
Nie. Jest zupełnie odwrotnie – zaburzenia hormonalne są rzadko stwierdzane w łysieniu androgenowym. Choroba ma podłoże genetycznie. Polega na tym, ze mieszki włosowe w określonych (górnych) częściach głowy są „zaprogramowane” do nieprawidłowej reakcji z hormonami męskimi (androgenami), w wyniku której ulegają stopniowej miniaturyzacji. Im mniejszy mieszek włosowy, tym cieńszy i krótszy włos: stąd widoczne przerzedzenie.

Skoro jest to „choroba genetyczna” to czy warto ją leczyć?
Tak. Pierwszym celem leczenia jest zatrzymanie postępu choroby na jak najwcześniejszym etapie. Samo leczenie jest długotrwałe.

Po 3 miesiącach leczenia nie widzę efektów. Czy trzeba zmienić leczenie?
Nie. Najkrótszy czas potrzebny do oceny efektów leczenia to 6 miesięcy. Wtedy najbardziej istotna jest ocena trichoskopowa. Jeżeli w trichoskopii widać efekt pod postacią większej liczby grubych włosów, wtedy kliniczna poprawa będzie widoczna za kilka kolejnych miesięcy.

Widać poprawę, włosy są gęstsze, ale nadal wypadają….
Celem leczenia łysienia androgenowego jest „gęstość” włosów. Często długo obserwuje się skrócony cykl włosowy – w przypadku skutecznego leczenia „nowe włosy” po każdej wymianie stają się grubsze i rosną dłużej. Z drugiej strony, w dużej części przypadków aktywnej choroby pacjent wcale nie zauważa wzmożonego wypadania włosów tylko ich stopniowe przerzedzanie się. Obecnie uważa się, że pacjenci z łysieniem androgenowym mają większą podatność na sezonowe wypadanie włosów, które w naszej szerokości geograficznej przypada na kwiecień i sierpień.

Kiedy można zakończyć leczenie?
W łysieniu androgenowym leczenie jest długotrwałe. Najczęściej intensywna faza leczenia trwa kilka lat. Po tym czasie ustala się leczenie, które ma za zadanie utrzymać osiągnięty efekt. Konieczne są kontrolne badania trichoskopowe co kilka miesięcy, żeby ewentualną progresję choroby wychwycić jak najszybciej i wtedy ponowie wdrożyć intensywniejsze leczenie.

Czy istnieje jeden schemat leczenia?
Nie. W każdym przypadku leczenie dobierane jest indywidualnie, w zależności od płci, chorób współistniejących oraz obrazu trichoskopowego.

Jakie suplementy należy brać?
Żadne. Nie jest to choroba niedoborowa, w związku z tym suplementy diety nie mają na nią wpływu. Należy oczywiście wykluczyć niedobory, z czego istotnym jest niedobór żelaza i witaminy D, ponieważ mogą przyspieszać cały proces utraty włosów w łysieniu androgenowym.

W jakim wieku zaczyna się choroba?
Łysienie androgenowe może się ujawnić w każdym wieku – nawet u osoby nastoletniej.

Nikt w rodzinie nie choruje. To nie może być choroba genetyczna.
Czasami zdarza się, że w rodzinie nie ma innych chorujących osób, jednakże ustalenie rozpoznania łysienia androgenowego wśród najbliższych to informacja, że istnieje podatność na tą chorobę. Można być pierwszym i jedynym członkiem rodziny, który ma objawy.

Czy można/ trzeba wykonać badania genetyczne?
Łysienie androgenowe jest chorobą złożoną i nie znane są wszystkie geny odpowiadające za jej powstanie. Badania genetyczne nie przesądzają o rozpoznaniu ani leczeniu. Najważniejszy jest obraz kliniczny i trichoskopowy, które razem pozwalają na ustalenie rozpoznania.

Czy łysienie androgenowe może nasilać się w stresujących sytuacjach?
Odpowiedź jest złożona. Jeżeli stres powoduje nadmierne wydzielanie prolaktyny, wtedy odpowiedź jest pozytywna. Wówczas jeżeli pacjent ma taką obserwację, wdraża się odpowiednie dodatkowe leczenie hamujące wpływ prolaktyny na mieszki włosowe.

Po okresie poprawy obserwuję okres pogorszenia….
Łysienie androgenowe może przebiegać w sposób sinusoidalny. Jeżeli po okresie progresji następuje okres jeszcze większej „odbudowy” gęstości włosów, wówczas nadal mamy sukces terapeutyczny i epizodycznymi okresami pogorszenia nie trzeba się przejmować.

Jakim szamponem należy myć głowę?
Nie ma znaczenia – kosmetyk powinien być dobrany zgodnie z preferencjami pacjenta. Czasami szampon zawierający odpowiednie substancje lecznicze może może być elementem terapii.

Czy kobieta z łysieniem androgenowym może farbować włosy?
Tak. Nie ma żadnych przeciwwskazań.

Czy istnieją jakieś metody dodatkowe np. mezoterapia, które mogą pomóc?
Jedyną metodą dodatkową o udowodnionym działaniu jest osocze bogatopłytkowe. Istnieją różne schematy podawania – w naszym wypracowanym schemacie powinno być podawane co kilka miesięcy, bardzo płytko, każdorazowo z oceną efektywności po 3 miesiącach od zabiegu.

Mam rozpoznane łysienie androgenowe, ale włosy mi się bardzo przetłuszczają. Może to jest przyczyna?
Nadmierne przetłuszczanie się włosów jest „efektem” łysienia androgenowego, nie jego przyczyną. Włosy ulegają miniaturyzacji, gruczoły łojowe wręcz odwrotnie – są stymulowanie przez androgeny do większej produkcji łoju.

Planuję ciążę i mam rozpoznane łysienie androgenowe. Czego mogę się spodziewać?
Problem z kobietami planującymi ciążę jest taki, ze nie można im zalecić niektórych skutecznych form terapii. Większość skutecznych leków może być podana młodej kobiecie tylko przy skutecznej protekcji ciążowej. W okresie „zachodzenia w ciążę” ustala się inny schemat terapii, z zaleceniem odstawienia wszystkich leków w momencie potwierdzenia ciąży. Okres samej ciąży jest dobrym okresem dla włosów – wydłuża się faza wzrostu włosa (anagen), dlatego można się spodziewać poprawy. Po ciąży niestety dokłada się problem łysienia poporodowego, które może nasilić łysienie androgenowe. Zaleca się wizytę i ustalenie planu terapeutycznego w 10-12 tygodniu po rozwiązaniu, niezależnie od karmienia piersią.

Zadzwoń do nas!